Baza Wiedzy

 

Temat gazu kopalnego nierozerwalnie wiąże się z kwestią transformacji energetyki. Publikacje, które przedstawiamy dotykają więc nie tylko polskich planów zastąpienie węgla gazem, ale także wpływu metanu na klimat, kwestii związanych z bezpieczeństwem energetycznym, ochroną klimatu oraz polityką klimatyczną Unii. 

Gaz a sprawa Polska

 

Z analiz strategicznych dokumentów rządu i spółek, wynika, że Polska planuje największy wzrost produkcji energii elektrycznej z gazu kopalnego w całej Unii Europejskiej: z 14 TWh w 2019 r. do 54 TWh w 2030 r. Stalibyśmy się tym samym trzecim producentem elektryczności z gazu w UE. Do 2030 r. każdy z czterech największych graczy na polskim rynku energii chce konwertować istniejące bloki węglowe na gaz kopalny lub budować zupełnie nowe. Budowa elektrowni gazowych doprowadzi do uzależnienia Polski od gazu kopalnego na dziesięciolecia, nawet po 2050 r., uniemożliwiając szanse na osiągnięcie zeroemisyjności do połowy wieku. Jeśli jedna trzecia polskich elektrowni będzie korzystać z gazu (a takie są plany), cena prądu będzie bardzo wysoka.

Elektrownie to jednak tylko część gazowej infrastruktury, tak jak produkcja prądu to tylko jedno z zastosowań gazu. Obecnie w Polsce planowane jest lub powstaje kilka giga-projektów takich jak terminal LNG w Gdańsku. Polski rząd ma ambicje stworzenia z Polski hubu gazowego – centrum przesyłu i sprzedaży gazu kopalnego do innych krajów, w tym Ukrainy, Czech czy Słowacji, choć w tych dwóch ostatnich popyt na gaz sukcesywnie maleje. Jeśli te plany mają coś zabezpieczyć, to nie krajowe zapotrzebowanie na gaz, a interesy spółek paliwowych, głównie amerykańskich, które mocno angażują się w rozbudowę infrastruktury LNG w Europie.

 

  • Raport „Polska na gazie”  think tanku Ember: https://ember-climate.org/insights/research/stepping-on-the-gas/ ostrzega przed gazowym uzależnieniem Polski. Polityka Energetycznej Państwa do 2040 roku pokazuje, że Polska planuje największy wzrost wykorzystania gazu w całej UE, co zagraża unijnemu celowi redukcji emisji CO2 i ignoruje potencjał OZE.
  • Analiza think tanku Ember polskiej polityki energetycznej „Rozczarowujący brak ambicji” 
  • Eksperci think tanku Carbon Tracker w raporcie „Poland’s Energy Dilemma” („Dylemat energetyczny Polski”) ostrzegają, że budowa w Polsce elektrowni gazowych jest wbrew interesom Polski, nie broni się ekonomicznie i wymaga wysokich dopłat, których koszt spadnie na społeczeństwo.
  • Komunikat 06/2022 Zespołu ds. kryzysu klimatycznego działającego przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk z 21 marca 2022 roku apeluje o ograniczenie inwestycji w kosztowne bloki gazowo-parowe: „bloki gazowo-parowe najpewniej nie zdążą się zamortyzować, a ponadto stworzą nieosiągalny bez importu z Rosji popyt na gaz”.
  • Raport środowiskowy dla inwestycji gazowej elektrowni w Ostrołęce nie powinien stanowić podstawy merytorycznej, która uzasadniałaby dopuszczenie projektu do realizacji. Analiza raportu dokonana przez ekspertów Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot wykazała szereg poważnych braków i błędów: pracownia.org.pl/pracownia-aktualnosci/548-nowa-elektrownia-te-same-bledy-eksperci-wytykaja-nierzetelnosc-dokumentacji-dla-gazowej-elektrowni-ostroleka-c

Wpływ gazu kopalnego na klimat

 

Metan, czyli główny składnik gazu kopalnego stanowi ogromne zagrożenie dla klimatu. Około 40 proc. emisji metanu pochodzi z natury, a 60 proc. z działalności człowieka. W ramach emisji antropogenicznych aż 40 proc. emisji pochodzi z rolnictwa, 35 proc. z energetyki a 20 proc. ze składowania odpadów. IPCC szacuje, że około 25% globalnego ocieplenia netto, które nastąpiło w ostatnich dziesięcioleciach, jest spowodowane właśnie przez metan, którego wpływ na klimat w 20-letnim horyzoncie czasowym jest około 86 razy silniejszy, niż dwutlenku węgla. 

  • Raport IPCC AR 6 WG 1 po raz pierwszy podkreślił kluczową rolę redukcji emisji metanu, a nie tylko dwutlenku węgla: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/ 
  • Plan działania dla globalnego sektora energii „Zerowe emisje netto do 2050 r.” Międzynarodowej Agencji Energii (IEA), za realne uważa redukcje emisji metanu do 2030 r. przez przemysł naftowy i gazowy na poziomie 75%. 
  • Według Programu Środowiskowego ONZ (UNEP) emisje metanu ze wszystkich źródeł muszą zostać zmniejszone o 40%-45% do 2030 r., aby osiągnąć najmniej kosztowną ścieżkę ograniczenia wzrostu temperatury na Ziemi do 1,5°C. Emisje z energetyki są najłatwiejsze do ograniczenia.
  • Międzynarodowa Agencja Energii szacuje, że wycieki metanu w sektorze energetycznym są o 70 proc. wyższe niż to wynika z oficjalnych danych, które są zaniżane.
  • Gdy wycieki w łańcuchu dostaw przekraczają 2,4-3,2 proc., wpływ produkcji energii z gazu na klimat jest gorszy niż wpływ spalania węgla.
  • Raport „Metan kopalniany w Polsce” pokazuje, że polskie kopalnie należą do największych emitentów metanu na świecie.
  • Raport Client Earth Emisje metanu. Wyzwanie dla klimatu, energetyki i prawa: https://www.clientearth.pl/najnowsze-dzialania/dokumenty/emisje-metanu-wyzwanie-dla-klimatu-energetyki-i-prawa/  

LNG – płynna droga do katastrofy

 

W obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę i wykorzystaniu przez Kreml gazu do energetycznego szantażu, w centrum zainteresowania Europy znalazł się skroplony gaz kopalny (LNG). Również Polska planuje rozbudowę infrastruktury LNG. Czym jest LNG? W jaki sposób jest wydobywany i transportowany? Na czym polehają zagrożenia związane z rozbudową infrastruktury LNG?

 

Wszystkie koloru wodoru

 

Kwestia wodoru jako paliwa przyszłości nierozerwalnie wiąże się z tematem gazu kopalnego, ponieważ większość produkowanego na świecie wodoru (80%, dane z 2020 r.) pochodzi z gazu kopalnego. Jest to tak zwany wodór szary bądź błękitny – to niszczyciel klimatu. Jeśli gazowemu lobby uda się wpłynąć na poszczególne sektory gospodarki, by te powszechnie domagały się wodoru, to zaspokojenie popytu za pomocą jego zielonej, niskoemisyjnej wersji (nawet z importu) będzie niemożliwe. Udział szarego i błękitnego wodoru nie przestanie maleć i zapewni lukratywną przyszłość branży paliw kopalnych. Kosztem realizacji celów klimatycznych, czyli naszej wspólnej przyszłości.

 

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej

 

Rozbuchane plany inwestycji gazowych studzi europejska polityka klimatyczna. 

 

 Transformacja – z gazem czy bez

 

Z energetyki opartej na węglu możemy wprost przechodzić na odnawialne źródła energii, pamiętając o kluczowej roli efektywności energetycznej. Oparcie energetyki na paliwach kopalnych jest szkodliwe i niebezpieczne. Węgiel i gaz powinny ustąpić miejsca projektom OZE, lokalnym klastrom energetycznym, przy jednoczesnym zwiększaniu efektywności energetycznej przemysłu i jego dekarbonizacji. Konieczne jest też jak najszybsze zniesienie ograniczeń związanych z budową wiatraków lądowych.

  • Webinar „Polska w gazowej pułapce”
  • Webinar „Zrozumieć transformację energetyczną”
  • Raport IEA (MAE) z grudnia 2021 r. pokazuje, że gdy mówimy o osiągnięciu neutralności klimatycznej w 2050 r to najważniejsza jest efektywność energetyczna. Jest skuteczniejsza niż OZE i ATOM – https://www.ft.com/content/48ca7821-3503-43b4-b5b2-8245d1afe84e

 

 

Skip to content